Rektum: Kalın bağırsak ile anüs arasında düz konik nitelikli kalın bağırsağın son kısmına rektum denir. Geçici olarak rezervuar görevi görür. Büyük abdestin esas rezervuarı sigmoid kolon dediğmiz at nalı şeklinde olan rektumdan önceki kısımdır. Büyük abdest burada birikir, içindeki sıvı mümkün olduğunca çekilir. Kabızlık durumlarında bu bölgede uzun süre büyük abdestin kalması taşlaşmaya neden olur. Yaklaşık olarak 600 ile 1200 cc materyal biriktirebilir. 1500 cc üzerine çıkması anormal bir durumdur buna megarektum denir.
İçeride biriken sıvı, katı ve gazların tutulmasını sağlayan kaslar mevcuttur. Bu kaslar anüs çevresini sarar ve pelvik tabanı döşer. Pelvis tabanını döşeyen iki kastan biri kement gibi rektuma sarılarak ön taraftaki leğen kemiğinin iç çıkıntısına tutunur. Esasen büyük abdestin tutulması işlemi bu kasın fonksiyonlarına bağlıdır. Büyük abdest yaparken özellikle alaturka tuvalete oturulduğunda bu kas düzleşir ve defekasyon gerçekleşir. İstirahat halinde bu kas 90 derece açı yapacak şekilde rektum alt ucunu büzer.
Bunun dışında anüsü (makat) sarmalayan iç kas (internal sfinkter, istemsiz bir kastır) ve dış üç adet halka şeklinde kas (eksternal sfinkter- istemli kaslar) mevcuttur. Dış kaslar istirahat basıncının %20 sini sağlarken, iç kas %80’ini sağlar. Dış kaslar, sıkma basıncının %80’ini sağlar. Yani istirahat basıncını istemsiz kaslar sağlarken, sıkma basıncını istemli kaslar sağlar. Aynı zamanda iç kaslar gazın da kontrolünü sağlar. Bu bölge o kadar hassastır ki, yukarıdan gelen sıvı miktarı 30 cc ye ulaştığında bunu hisseder ve sıvı mı gaz mı ayırt edebilir, gazın çıkıp katının tutulmasını sağlayabilir. Bir anlamda mühendislik harikası bir yapıdan söz etmekteyiz.
xKontinens: Büyük abdesti sosyal olarak kabul edilebilir bir süre tutabilmektir. Bunun için bu bölgenin kas ve sinir yapısının normal olmasını gerektirir. Bu bölgenin sinirleri sakral 2. Sinir ile 4. Sinir arasından çıkar.
Sindirim sistemi faaliyeti başlar. Bu mideden kalın bağırsağa kadar hareketin artmasına neden olur. Sabah uyanınca, yemek düşünmek (ağzımızın sulanması ile örneğin) bağırsak hareketleri de başlar. Bir anlamda bağırsaklarımızda uyanır. Öncelikle tuvalete gideriz.
O sırada bir bardak ılık su ya da süt tam anlamıyla bağırsaklarda bir şenlik havası yaratacaktır. Bu şekilde besinler bağırsak içinde itilirler, kalın bağırsak içinde de biriken dışkı ileri doğru itilir. Özellikle bir at nalına benzeyen sigmoid kolonun düzleşmesi ile rektuma iner ve orada sıvı mı katı mı gaz mı olduğu anlaşılır, iç ve dış sfinkterler sosyal kabul edilebilir süre içinde tutulmasını sağlar. Büyük abdest en fazla 7 kez geciktirilebilir. İlginç bir bilgi. Bunun deneylerini yapmışlar. Sonrasında kişi çömeldiğinde, kement şeklinde rektumu saran kas gevşer, rektumun açısı düzleşir, anal sfinkterler gevşer ve ıkınmak suretiyle büyük abdest yapılır.
Sağlıklı bir büyük abdest için bütün sistemin mideden başlayarak sağlıklı çalışıyor olması gerekir.
Mümkün olduğunca aynı saatlerde tuvalete çıkılmalıdır. Sabahları bir bardak ılık su içildikten yaklaşık 15 dakika sonra büyük abdest hissi oluşur. Büyük abdest yapma süresi 15 dakikayı geçmemelidir. Artık sosyal medya ve akıllı telefonlar yüzünden tuvalette geçirilen süre telefonun şarjı ile ilgili olmakta. Ancak, iyi tarafından bakarsak, sosyal medya aşırı ıkınmayı engellemektedir ve biz özellikle makat hastalıklarında aşırı ıkınmayı istemeyiz. Ikınmak büyük abdest için gereklidir. Ama aşırı ıkınma, basur hastalarında kanın aşırı göllenmesine, bu damarlarda pıhtı oluşmasına, kanamalara, makat çevresi sinirlerin aşırı gerilmesi sebebiyle yaşlılıkta büyük abdest tutamama gibi sorunlara neden olur. İyi defekasyon kendiliğinden yapılan defekasyondur.
